Dobrze wëzwëskóny czas. Kôrbiónka z Bòżeną Ùgòwską

Pòetka, tłómôczka, szkólnô, aktiwnô kaszëbskô dzejôrka, chtërna òd dzecka sparłãczonô je z kaszëbizną – tak w skrócënkù mòżemë przedstawic bòhaterkã naji rozmòwë Bòżenã Ùgòwską.

„Pomerania”: Jak wspòminôce swòj dodóm i dzecny czas?

Bòżena Ùgòwskô: Mój wspòmink ò dzecnëch latach mô dwa ôrtë: pierszi to je zakòchanié sã w Kaszëbach, w ti zemi, co czëjã do dzysdnia. Jô sã ùrodzëła na gbùrstwie, më mieszkelë na pùstkach w Łątczińsczi Hëce i bezpòstrzédné bëcé z przërodą, pòlã, ze zbòżim, ze zwierzãtama, jaczé më chòwelë, bëło taczim spòkójnym, piãknym i bezpiecznym czasã – mòżna rzec jak Arkadiô. To tak warało do dzesątégò rokù żëcô, czej ùmarła mòja mëma. Tej zaczął sã drëdżi etap mòjégò żëcô, czedë z dzectwa trzeba bëło chùtkò ùrosnąc. Nas bëło doma szesc sztëk dzecy, a jô jem nôstarszô z rodzeństwa, i trzeba bëło tace we wszëtczim pòmagac – to żëcé wtenczas stało sã dlô mie jakbë robòtą.

Czãsto biwôce w rodnëch stronach?

Jo, na gbùrstwie òstôł mòj brat i gò razã z resztą rodzeństwa òdwiédzóm i wspiéróm. Na smãtôrzu w Łebniu są pòchòwóny mòji rodzyce, starkòwie, ale téż wiele krewnëch z dalszi rodzëznë i temù téż jem tam baro czãsto. Wiãkszosc mòjégò rodzeństwa mieszkô w wejrowsczim krézu, le jô jedna wëleca w kòscersczé stronë, ale szëmałdzkô zemia wiedno mie bëła baro żëczlëwô. Temù mòje dzysdniowé tesknotë i wdzãczné wspòminczi nie òdnôszają sã leno do môla ùrodzeniô, ale szerzi, do całégò òkòlô, w jaczim jem dorôsta, do sąsadów, drëchów ze szkòłowi ławë, szkólnëch... Do dzys móm kòntakt z lëdzama, co w tëch stronach bëlë i są zaangażowóny w sprawë kaszëbiznë, a Kaszëbi doch mają to do se, że jeden do drëdżégò cygnie. Bëła jô gòszczonô we wszëtczich gminnëch bibliotekach, bò jak jem wëdała pierszi zbiér wiérztów, pózni drëdżi, téj wastnô Irénka Piastowskô przërôczëła mie na promòcyjné zéńdzenia, a pò przełożenim Miedzwiôdka Pùfôtka na kaszëbsczi jô òdwiedzëła téż wiele szkòłów. Z gminą Szëmôłd béł téż sparłãczony mój chłop, czedë zaczął dzejac z baszką kaszëbską.

Czedë zrodzëła sã kaszëbskô swiąda Bòżenë Ùgòwsczi? Ò tim przeczëtac mòżeta w teksce Justinë Pranszke „Dobrze wëzwëskóny czas”, jaczi w szerszi wersje ùkôzôł sã w nowim numrze „Pòmeranie” nr 2/2022 r.