Reklama

Słowińsczi w dzysôdniowi lëteracczi kaszëbsczi a pòlsczi wstawiony

Kùlturowniô

28/10/2021 15:20

Na zôczątkù XX w. Friedrich Lorentz, niemiecczi jãzëkòznajôrz, pòzebrôł a tej wëdôł nôwiãkszi zbiér kaszëbsczich tekstów lëdowëch. Chòdzył pò wsach a lëdze mù òpòwiôdelë, co tam jima slëna na jãzëk naniosła. Dlô Lorentza równak nie bëło wôżné, co gôdelë, kò jak. Słëchôł głosków, akceńtów i òsoblëwie ò nie miôł starã. Wszëtkò zapisywôł fòneticznyma znakama. I prawie bez to dlô „normalnégò” czëtińca lektura nëch tekstów jidze baro drãgò.

A szkòda, bò na bòkù fòneticznégò wëstwôrzaniô Lorentz zachòwôł dlô nas wiôldżi zbiér tegò, ò czim rozpòwiôdelë prosti lëdze na Kaszëbach przed wiãcy jak stalatim. To bôjczi, òpòwiescë, lëdowé etimòlogie, tekstë demónologiczné. Wôrtnosc tegò zbiéru to téż zachòwa ju ùmiarłégò jãzëka nordowò-zôpadnëch Kaszëbów, tzw. Słowińców. To dobrze, że banińsczi part Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô wëdôł w tim rokù „Słowińsczé tekstë Friedricha Lorentza pòdóné w dzysczasny kaszëbiznie i pò pòlsku”. Za dolmaczenié na lëtëracczi kaszëbsczi a pòlsczi wzął sã Eùgeniusz Gòłąbk, redachtorã béł Eùgeniusz Prëczkòwsczi. Prôwdac w drobnotach mòżna tej-sej zabédowac jiné rozrzeszenia, kò w całoscë dostelë më cekawi wzér w przeszłotã kaszëbsczi spòlëznë, jaczi ju ni ma, ji òralné tradicje.

P.D.