Nie żyje ksiądz Paul Breza, honorowy obywatel Bytowa

W poniedziałek 7 kwietnia w Winonie w wieku 88 lat zmarł ksiądz Paul Breza. Mający kaszubskie korzenie działacz był inicjatorem nawiązania partnerstwa między Bytowem a amerykańskim miastem.

Ksiądz Paul Breza urodził się w 23 czerwca 1937 r. w Winonie w Stanach Zjednoczonych. Jest potomkiem emigrantów z Kaszub, którzy w poszukiwaniu lepszego życia ruszyli za Atlantyk pod koniec XIX w. (wywodzi się z rodziny Brezów z gminy Studzienice). Święcenia kapłańskie uzyskał w 1963 r. Jako duszpasterz służył w Winonie, Blooming Prairie, Rochester, Mankato, Elba, Hokah, Brownsville, Freeburg.

Ksiądz Paul Breza od zawsze czuł głęboką więź z Polską, a w szczególności z Kaszubami i Bytowem. W 1979 r. założył Polski Instytut Kulturalny w Winonie, skupiający działaczy polonijnych i diasporę kaszubską w Winonie. Na potrzeby instytutu w 1998 r. Paul Breza przekazał wcześniej zakupiony przez siebie budynek, w którym utworzył Muzeum Kaszubskie, zostając jego kustoszem. W muzeum tym utworzono specjalną ekspozycję poświęconą naszemu miastu.

W 1998 r. Paul Breza po raz pierwszy odwiedził Bytów, rodzinne miasto swoich przodków. Szczególnie zauroczony był zamkiem krzyżackim, o którym wcześniej wiele słyszał od rodziny pamiętającej bytowską warownię. Był gorliwym propagatorem kultury kaszubskiej oraz pomysłodawcą nawiązania współpracy partnerskiej między Winoną a Bytowem.

Owocem jego starań była umowa podpisana przez przedstawicieli obu miast 26 września 2004 r. Do dziś po dwóch stronach Atlantyku podtrzymywane i rozwijane są przyjacielskie stosunki między miastami w różnych dziedzinach - edukacji, kulturze, nauce i ekonomii. Dla uczczenia tego faktu co roku 26 września w Bytowie świętujemy Dzień Winony, a 8 listopada Winona obchodzi Dzień Bytowa.

Pod koniec 2010 r. Paulowi Brezie nadano akt nadania mu tytułu honorowego obywatela Bytowa. Dwa lata później postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za swoje zasługi i działalność na rzecz środowisk polonijnych w Stanach Zjednoczonych został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

- Ojciec Breza poświęcił swoje życie służbie społeczności i zachowaniu bogatego polskiego dziedzictwa naszego regionu. Jego starania doprowadziły do wyznaczenia Winony „Kaszubską Stolicą Ameryki” i sprzyjały stosunkom siostrzanym z Polską i Bytowem, wzbogacając wymianę kulturową między obiema społecznościami. Niesłabnące zaangażowanie ojca Paula Brezy w edukację, zachowanie kultury i prace społeczne pozostawiło niezatarte piętno na Winonie. Będzie nam go bardzo brakować, ale jego dziedzictwo nadal będzie inspirować przyszłe pokolenia – napisał Jeff Turkowski, dyrektor Polskiego Instytutu Kulturalnego i Muzeum Kaszubskiego w Winonie.