Andrzej Doborowicz, tapicer z Bytowa: Klienci wracają do zakładu nawet po 30 latach

Pod stołem bele materiału, obok nad maszynami do szycia wzorniki kolorów. Nie, to nie zakład krawiecki. Odwiedzamy Andrzeja Doborowicza, bytowskiego tapicera.

Przed zakładem wzmożony ruch. Ale to nie klienci, a drogowcy. I nic w tym dziwnego. W końcu trwa remont ul. Cichej w Bytowie, przy której mieści się firma. To do niej zmierzam, klucząc pomiędzy pojazdami, pracownikami i rozłożonymi betonowymi kostkami. - Przenieśliśmy się z ul. Jana Pawła II, bo były tam trudności z wjazdem klientów i pozostawieniem na dłużej pojazdu. Jak widać, teraz niewiele się poprawiło - śmieje się tapicer Andrzej Doborowicz i dodaje: - Ale nowa ulica też jest potrzebna. Remont wiecznie trwać nie będzie. Idę za nim do jego pracowni. Pomieszczenie niemal w całości zajmuje duży stół. Pod nim bele materiału, obok maszyny do szycia, a nad nimi wzornik materiałów w różnych kolorach, odcieniach i fakturze. - Dziadek był krawcem, jednak rodzice w ogóle nie byli związani z tą dziedziną. Za to moi wujkowie wyuczyli się za kaletników i rymarzy - zaczyna opowiadać A. Doborowicz. Sam chciał zostać tokarzem, przeszkodą okazał się jednak stan zdrowia. Wybrał więc fach tapicera. - Kiedy zacząłem naukę, przez pół roku pracowałem u Pawła Krefty, a później przeniosłem się do Spółdzielni Pracy Przemysłu Skórzanego i Sprzętu Morskiego w Słupsku z filią w Bytowie. Mieściła się na dzisiejszej ul. Wojska Polskiego, naprzeciw Peweksu - mówi A. Doborowicz. Tam trafił pod opiekę Eugeniusza Wieczorka. - Już świętej pamięci. Bardzo dobrze go wspominam. Wymagający, ale przez to nauczył zawodu - wspomina bytowski tapicer. Po szkole w spółdzielni zaczął też pracować do czasu służby wojskowej. Po powrocie do cywila okazało się, że spółdzielnia przestała istnieć. Prace podjął więc w Postępie, a potem w Młodzieżowej Spółdzielni Pracy Kaszëbë. - Tam w większości szyliśmy rękawice, co nie bardzo mi odpowiadało. Dlatego w 1985 r. postanowiłem otworzyć własny zakład - mówi A. Doborowicz.

Łatwo nie było. Brakowało niemal wszystkiego. Po gąbkę jeździł do Bydgoszczy, po materiały do Gdańska i Słupska. - Brało się, co było, a było niewiele. Ledwie kilka gatunków i trzy kolory - brąz, zielony i bordowy. Ludzie nie mieli problemów z wyborem - śmieje się A. Doborowicz. W meblach wtedy przeważały sprężyny. Dostępne były pojedynczo. - Każdą z osobna należało łączyć ze sobą, a następnie przytwierdzać do oparcia. Później nakładać kolejne warstwy, aż do wierzchniego obicia. I to wszystko ręcznie, roboty na kilka dni. Dziś mamy już gotowe zestawy - opowiada o swoim fachu Doborowicz. Obecnie do dyspozycji ma także zdecydowanie większą paletę materiałów, wzorów i kolorów. - Teraz w zakładzie będzie ich pewnie i z tysiąc. Przed laty trzeba było jeździć do firm i prosić o cokolwiek. Role się odwróciły. Wystarczy zadzwonić do hurtowni i po kilku dniach kurier przywiezie pod drzwi - mówi tapicer.

W pracy obija nie tylko meble, ale również fotele samochodowe. - Zdarzała się wymiana tapicerek w Żukach, Nyskach, Starach czy Syrenkach - mówi A. Doborowicz. Przez lata kształcił także uczniów, w sumie 18. - Każdego z nich pamiętam. Część pracuje w zawodzie, otworzyła własne zakłady. Niektórych spotykam na chodniku, zamienimy kilka słów. Jeden z nich zmarł, choroba - na chwilę zawiesza głos. - A zdarzały się prawdziwe ancymony - ożywia się. - Tak, pamiętam jednego z nich. Graliśmy przed nim dobrego i złego. Ja byłam tą złą, która straszyła, że go wyrzucimy z praktyki, a mąż brał go w obronę - opowiada żona Ewa Doborowicz, nauczycielka z Zespołu Szkół Ponadpodstawowych w Bytowie. - No, jak to młody chłopak, migał się nieco od roboty - usprawiedliwia ucznia A. Doborowicz, po czym dodaje: - Dziś pracuje w zawodzie, ale za granicą. Kiedy przyjeżdża, czasami mnie odwiedza.

Pytam, czy tapicer ma przyszłość. - Sądzę, że tak. Często słyszę oferty pracy w tym zawodzie, ale w zakładach. Mniej jest firm takich jak moja. Wcale się temu nie dziwię. To jednak ciężka praca - mówi A. Doborowicz. Meble niekiedy trzeba znieść, odebrać od klienta, po czym dostarczyć odnowione. O tym jednak, że pasją do tego zawodu można się zarazić, najlepiej świadczy przykład synów Doborowicza. Starszy, Rafał, skończył technikum żywienia i gospodarstwa domowego. Młodszy, Maciej, technikum informatyczne. Obaj najpierw pomagali ojcu w zakładzie, a teraz prowadzą własne. Otrzymali wsparcie z Urzędu Pracy. - Skorzystaliśmy nie tylko z wiedzy ojca, ale także z przetartych już przez niego szlaków - mówi R. Doborowicz. A zdarzają się klienci, którzy do zakładu powracają nawet po 30 latach. Czasy się zmieniają, a co za tym idzie i zamówienia. - Do obicia mieliśmy np. wyposażenie dużej łodzi motorowej ze Szwecji. Pamiętam to, bo na wykonanie dostaliśmy ledwie kilka dni, a do tego w czasie długiego majowego weekendu. Materiał na kanapy i fotele musiał być odporny nie tylko na promienie słoneczne czy wodę, ale przede wszystkim na sól - tłumaczy R. Doborowicz, dodając: - Ze względu na krótki termin nie zdecydowaliśmy się na zamówienie przez kuriera, ale sami pojechaliśmy do Grodziska Mazowieckiego po potrzebne obicie.

W pracowni pokazują swoje ostatnie zlecenia. - Tu przykładowo mamy krzesło, a w sumie ponad 40, z Ułan Spa. Już je wcześniej dla nich wykonaliśmy. Teraz zmieniają wystrój i muszą do nowego pasować - mówi R. Doborowicz. Z kolei obok leży samochodowy fotel, który czeka na swoją kolej. - Współpracujemy z wieloma bytowskimi firmami, dla których wykonujemy pokrowce samochodowe, siedzenia do ciągników, wózków widłowych. Z kolei prywatne osoby coraz częściej zgłaszają się do nas, przynosząc meble z czasów PRL. To była solidna robota, dziś są w cenie - mówi z kolei M. Doborowicz. Na stole zauważam siedzenie motocykla. - Gąbka po kilkudziesięciu latach całkowicie straciła swoje właściwości. Już mamy oryginalną. Teraz blachę musimy wysłać do pomalowania, a następnie obić siedzisko na nowo - tłumaczy A. Doborowicz.

W prowadzeniu nieco zawirowania wprowadził koronawirus. Choć nie ma tego złego... Dzięki temu w swoim lokalu na ul. Jana Pawła II zyskali ciekawą wystawę. Znalazły się na niej meble obite naturalną skórą, których nie zdążyła odebrać klientka. - Były już gotowe, ale nie można ich było zawieźć z powodu wprowadzonych obostrzeń. Zostały więc chwilowo u nas - tłumaczy R. Doborowicz. Słucham jeszcze historii o tapicerskim fachu, tym dawnym i współczesnym. - Niekiedy zwłaszcza przy antykach brzegi obijało się ćwiekami z dużymi okrągłymi łebkami. Czasami gwóźdź nie wszedł, przekrzywił się, czasem człowiek walnął się w palec, a dziś... - mówi A. Doborowicz. - A dziś jest dużo łatwiej. Mamy gotową metrową listwę, w którą tylko co kawałek wbija się gwoździk. Można ją także dowolnie wyginać, co ułatwia prace przy krawędziach - wyjaśnia R. Doborowicz. Upływ czasu widać także w urządzeniach. - Wykorzystujemy pneumatyczne pistolety na zszywki. Mamy maszyny, które potrafią przeszyć nawet centymetrowej warstwy materiał - mówi M. Doborowicz.

Rozglądam się jeszcze z ciekawością po zakładzie. Na ścianie dostrzegam oprawione w ramkę zdjęcie Doborowicza na łódce ze sporym leszczem. - Mierzył 70 cm. Wędkarstwo to moja druga pasja. Przy niej odpoczywam, nabieram dystansu - mówi A. Doborowicz. Dziś, kiedy z czystym sumieniem może zasiąść z wędką nad wodą, za stołem, przy materiałach stoją jego synowie, a przed maszyną 3,5-letni wnuk Filip. Wygląda na to, że tapicerski fach w Bytowie przetrwa kolejne lata.