Jesz pôrã słów (do wëstawë ò grifie we wejrowsczim Mùzeùm)

Nie je to do kùńca pewné, czej pòmòrsczi ksążãta zaczãlë ùżëwac grifa w swòjich herbach. Wierã nié ju na zôczątkù swòjégò wastowaniô na Pòmòrzim, kò na gwës ju w XIII w. mielë gò na swòjich sztãplach. Na przëmiar na piãknym sztãplu Barnima I Dobrégò (1210-1278) widzymë ricerza na kòniu z tarczą, na jaczi stoji wëmalowóny grif. Nie je téż gwës, wedle czegò ksążãta wëbrelë prawie tegò miticznégò zwierza. Dlôcz so nie wzãlë np. gwiôzdë, półksãżëca abò bika, wëdrë czë lelije, abò cos równo swójsczégò, co zdebło pòtim ùlubiła so kaszëbskô szlachta wkładac na swòje herbë? Pewno nié temù, że chcelë wskazac jaczés pòchòdzenié òd wiôldżich królów staroczasny Mezopòtamie abò achemenidzczégò Iranu, skądka grif pòchòdzy, gdze béł dłótowóny w kamach tësące lat dowsladë. A ju na gwës nijak nie chcelë dac pòdskacënkù jaczémùs kaszëbsczémù lëteratowi, co miôł żëc dobrëch pôrãset lat pózni, żebë òd grifa doprzëszedł do jinszi pòstacji staroirańsczi wiarë - Òrmùzda, a tej cos tam ò nim smarnął w swòjim nôwiãkszim dokazu. 

Mòżna za to domerkiwac, że pòmòrsczi ksążãta, jakno richtich strzédnowieczny ricerze mielë grifa za merk dôdżi, dzyrzkòscë a przédnictwa. Tak zdrzelë na se i tak chcelë bëc widzóny. W naddôwkù jakno leno wnucë pòganów, doch sw. Òtto zazdrzôł na Pòmòrską z misją dopiérkù w XII w., mòglë miec starã pòkazac wszëtczim, jak baro przeszlë na nową wiarã. Grif tec w tim czasu béł téż symbòlã Jezësa… Jinô sprawa, że tedë grifa ni mielë za cos òd wëòbraznie, le realnégò. Cos co żëło prôwdac gdzes dalek, ale òd jaczégò do Eùropë przëwòzëlë pazurë a jaja (pierszé tak richtich bëłë rogama antilopów a drëdżé jajama sztrusów).

A dzysô? Grif òstôł herbã Pòmòrzô, czerwòny Zôpadnégò, czôrny Wschòdnégò i Kaszëb, ale abë czim wiãcy? Je òn dlô lëdzy symbòlã mòcë, przédnictwa abò Jezësa? Wątpiã… kò to cekawé, jaczé wôrtnotë, òkróm znanczi swòjégò rëmù abò etnicznoscë dopiselëbë terôczasny Kaszëbi i Pòmòrzanowie swòjemù grifòwi.

P.D.