Co pòstawią w Czôpiewicach?

Wedle czegò prawie òkòlé Brusów, a na przëmiar nié Stãżëcë, Serakòjc abò Krokòwi rodzy tak òsoblëwëch dłótowników? Nie znajã, a wa?

Òd wiele lat mieszkańcë gminë Brusë są bùszny z Józwë Chełmòwsczégò. Prawie bez niegò Kaszëbską Chëcz (regionalné mùzeùm) pòstawilë w Brusach Jaglach, krótëchno dodomù artistë. Chełmòwsczégò mómë w ùwôżanim nié leno z leżnoscë rzezbów. Jegò òbrôzë, ksãdżi, rozmajité maszinë, filozofiô... Miôł téż swój ògród/galeriã, w jaczim stôwiôł swòje dokazë.

Pòdóbnym szëkã swój ògród, òd wiele lat - pôrã kilométrów dali, w Czôpiewicach - zdobi Stanisłôw Janikòwsczi. Jistno jak Chełmòwsczi je òn dłótownikã. Kò wiele, wiele mni znónym. Dlôcz? Zdô sã, że bez skrómnotã. Nigdze nie jedze, mòżna nalënac, òn òstôwô doma. Mòże téż nie je mù spieszno na swiat, ni mô òskòmë òstawiac tegò małégò rëmù, w jaczim roscą kwiatë a brzadowé drzewa. Prawie w jich céni czëje sã nôlepi. W tim mikrokòsmòsu mieszkają drzewiane pòstacje, òjcã kòżdi je Janikòwsczi. To òn wëbierô òdzémk, to òn trzimô w rãce dłóto, jaczim wëcynô niepòtrzébné. Co òstôwô, je prosté a sëré. W dzélu temù, że robi w chòjnowim drewnie. Barżi pasownym do balków, délów a na sklejónkã jak do dłótowaniô. To nie lëpa, czë nawet dãbk abò bùk, w jaczich jidze cyzelowac, żłobic drobnotë. Mòże równak to swiądny wëbiér. Doch Janikòwsczi nie pilëje propòrcjów. Za nôwôżniészé (nôwiãkszé, nôbarżi wërazné) mô głowë, gãbë, òczë. Prawie te dzéle cała, jaczima gôdają nasze emòcje, gdze bùten wëchôdają nasze wseczëca. Reszta nie je równo wôżnô, chrzebt z rãkama a nogama to leno dodôwk, jaczi prawi nóm leno, czë pòstacjô to chłop czë białka, a czasã nawet i tegò nié.

Emòcje, wseczëca... prosto rzec, to co lëdze dôwają jinym lëdzóm. A czej jesz do tegò dodómë fizycznotã pòstacjów, co doch szlachùją za nama, tej mómë całé - człowieka. Nëch drzewianëch lëdzy ùsôdzô Janikòwsczi całima rodzëznama, grëpama, to wnet całô spòlëzna, taczi ògardowi nôród. Jak chto brëkòwny, tej sã rodzy na warsztace, a czej ju nié, jidze precz, na przëmiar na spôlenié do piécka. Dlôte ògród Janikòwsczégò - to bë wa mùszała wiedzëc - żëje. Chtos òd drzewianëch staje kòle stegnë, chtos wëcygô w niebëcé. Chtos dostôwô nowé ruchna, farwã, chtos jidze w nowi plac. Wasta Stanisłôw robi za demiurga. Chto taczi bë sã czerowôł za rôczbama na wernisaże, na jôrmarczi, gòscënã jaką? Janikòwsczi szlachuje za dzysdniowyma nônãtnikama òd Minecraft, Simsów a jinëch kómpùtrowëch wëstwórzniów. Te, czej jich sã cygnie òd mònitora z dodomù, machają rãką a gôdają: dôjtaż mie pòkù i grają dali...

P.D.