Reklama

Nié leno w Chalëpach

Kùlturowniô

13/09/2023 12:20

Wierã nôbarżi znónym procesã ò czarzenié na Kaszëbach je ten z 1836 r., czej ùtopilë niastã z Chalëp. Tec nié òn jeden òstôł tak dobrze òpisóny. Na zôpadnëch Kaszëbach szerszi trzôsk dała sprawa z kùńca XVIII w. z Masłojców (dzysô Tëchómsczé Masłojce, gm. Tëchómié). Òstała òna przëbôczonô w wëdóny łońsczégò rokù ksążce prof. Jacka Wijaczka pt. „Czarownicóm żëc nie dôsz, procesë ò czarzenié w Pòlsce w XVII-XVIII”. Badéra z Tornia cekawò i w drobnotach przedstôwiô, jak Dorota Somnicowô pò tim, czej zachòrzała, jãła winic białczi z òkòlégò ò czarzenié. Chłop Somnicowi, jaczi béł grenadierã w półkù, co miôł sedzbã w Pòczdamie, ò wszëtczim doznôł sã dopiérkù, czej wrócył dodóm nazód pò pôrãtidzeniowëch manewrach. Nie wiedzącë co z tim robic, napisôł lëst do prësczégò króla Friderika Wilhelma znónégò doch jakno mònarcha òswiécony, żebë pòmógł. Timczasã "epidemiô czarzeniô” kòscérzëła sã bëlno. M.jin. w Trzebiôtkach pławilë białczi, co dlô jedny skùńczëło sã smiercą, gdze jindze lëdze sã bilë, szkalowelë. Psychòza bëła tak mòcnô, że jeden z chłopów chcôł nawet zastrzelëc swòjã matkã. Chtos miôł szmërgnąc pòdezdrzenié, że je czarownicą. Pòtrzébnë bëłë energiczné dzejania władzë, żebë wrócył mir. Za to wiele mni wiémë ò pławienim białczi w 1835 r. (rok przed przëpôdkã w Chalëpach!) w Môłëch Masłojcach. Pewno temù, że kòbiéta wëbëła próbã.

Rôczimë do cekawi lekturë.

Red.