Reklama

Na wdôr, dlô dzysôdnia a przińdnotë

Kùlturowniô

11/11/2022 11:18

Bëtowò wiedno bëło jednym z nôbarżi wieleetnicznëch miast na Kaszëbach. Np. pò wòjnie barżi rozmajiti lëdze mieszkelë leno we Gduńskù a Gdinie. Bez wieczi dzéle negò etnicznégò bëtowsczégò miszungù sã zmieniwałë. W pòłowie XIX w. jaż 13% mieszkańców to bëlë Żëdzë. Jich gmina zrzeszała raznëch lëdzy, kò téż inteligencjã a biznesmenów. Nama, jakno gazétnikóm, wëpôdô przëbaczëc pòstacjã Beniamina Lilienthala, załóżcã pierszi pùbliczny biblioteczi a pierszi lokalny gazétë w Bëtowie. Żëdowskô gmina mia pòstawioné synagògã, niedalek ùsadzëła kirkùt. Dzysô ni ma pò nich wnet szlachù. Wnet, bò tam gdze bëła jich swiãtnica, stoji betonowô sztatura na wdôr. Prawie tam rok w rok bëtowianowie pôlą swiéczczi. W tim rokù téż tak bëło. 9.11. zeszło sã karno, do jaczégò pôrã słów pòwiedzôł prof. Cezari Òbracht-Prondzyńsczi. - Wôrt pamiãtac, że synagòdżi nie spôlił nicht òd Kòszalëna abò Słëpska. Zrobilë to sąsedzë… Zaczinô sã òd gôdaniô, że chtos je gòrszi, bò jinaczi gôdô, chòdzy abò nie chòdzy do kòscoła, je jinégò płcowégò szëkù, z jinégò nôrodu… Chcemë bëc baczny na taką gôdkã, òsoblëwie tu ù nas - gôdôł bëtowión a nadpąknął ò tim, co dzysô je w Ùkrajinie, co ò nich gôdô pùtinowsczi reżim.

G.P.