Płaskostopie to zwiększone ryzyko kontuzji! Sprawdź, jak leczyć tę wadę

Płaskostopie, czyli zanik naturalnego sklepienia stopy, dotyczy nie tylko dzieci. Wada ta może pojawić się również u osób dorosłych, wpływając znacząco na komfort chodzenia. Płaskostopie może prowadzić również do przeciążeń, kontuzji i przewlekłych dolegliwości w obrębie kończyny dolnej, a nawet kręgosłupa. Na szczęście można ją skutecznie leczyć i zapobiegać jej rozwojowi. Dowiedz się, czym dokładnie jest płaskostopie i na czym polega terapia.

Prawidłowa stopa ma naturalny łuk, który działa jak amortyzator. U osób z płaskostopiem ten łuk obniża się lub całkowicie zanika, przez co cała stopa przylega do podłoża.

Płaskostopie może być wrodzone lub nabyte. W pierwszym przypadku występuje od urodzenia i zdarza się rzadko. Znacznie częściej mamy do czynienia z płaskostopiem nabytym, które rozwija się w wyniku przeciążeń, osłabienia mięśni lub noszenia nieprawidłowego obuwia.

Wyróżnia się też płaskostopie podłużne i poprzeczne. W pierwszym przypadku dochodzi do obniżenia łuku podłużnego, czego skutkiem jest dotykanie podłoża całą stopą. Drugi rodzaj to płaskostopie poprzeczne, które jest efektem obniżenia się sklepienia poprzecznego stopy – traci ona elastyczność i nadmiernie się rozszerza.

Jakie mogą być objawy płaskostopia? Najczęstsze z nich to: ból stóp, łydek lub kolan, nierównomierne ścieranie podeszwy butów, uczucie „rozchodzonych” stóp, odciski, a z czasem także ból kręgosłupa.

Czynniki, które sprzyjają rozwojowi płaskostopia, to:

• nadwaga i otyłość,
• siedzący tryb życia,
• długotrwała praca stojąca,
• niewłaściwe buty,
• intensywne treningi bez odpowiedniego przygotowania.

Z wiekiem mięśnie i więzadła w stopie słabną, dlatego osoby dorosłe narażone są na rozwój płaskostopia. Wada ta dotyka również sportowców, którzy nadmiernie przeciążają swoje stopy.

Stopa to fundament, na którym opiera się cała sylwetka. Gdy dochodzi do spłaszczenia jej łuku, zmienia się sposób poruszania. To wpływa na ustawienie kolan, bioder i kręgosłupa.

Przez to, że płaskostopie zaburza biomechanikę ruchu, zwiększa ryzyko kontuzji. Może przyczynić się m.in. do:

• skręcenia stawu skokowego,
• zapalenia ścięgna Achillesa,
• bólu kolan,
• przeciążenia bioder.

W przypadku dzieci łuk stopy często kształtuje się samoistnie. Jednak u dorosłych płaskostopie nie znika samo i wymaga leczenia. Brak działania może prowadzić do trwałych zmian w obrębie stóp i stawów kończyn dolnych, np. do rozwoju palucha koślawego (haluksa).

Jeśli podejrzewasz u siebie płaskostopie, warto skonsultować się z ortopedą. Specjalista oceni ułożenie stopy, zleci badania i zaproponuje plan leczenia.

Podstawą terapii są ćwiczenia na płaskostopie, które wzmacniają mięśnie stóp i łydek. Dobrze sprawdzają się m.in. stanie na palcach, podnoszenie drobnych przedmiotów palcami stóp czy rolowanie piłeczki.

Dodatkowym wsparciem są indywidualne wkładki ortopedyczne. Dobiera je specjalista na podstawie badania stóp. Konieczne jest też dobre dopasowanie obuwia – powinno mieć usztywnioną piętę, elastyczną podeszwę i dobrą amortyzację. W trakcie terapii wkładkami na płaskostopie może być konieczny zakup obuwia o rozmiar większego.

W terapii płaskostopia u osób z nadwagą istotne znaczenie ma redukcja masy ciała, bo każdy dodatkowy kilogram to większe obciążenie dla stóp.

W wyjątkowych przypadkach, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi efektów, konieczny bywa zabieg operacyjny. Dotyczy to głównie zaawansowanego płaskostopia z deformacją stopy i dużym bólem.

Jeśli chcesz zadbać o prawidłowy łuk stopy, wprowadź do swojej codziennej rutyny tych kilka prostych nawyków:

• ćwicz chwytanie palcami stóp drobnych przedmiotów, np. długopisu czy skarpetki,
• roluj stopą piłeczkę tenisową lub specjalny wałek,
• chodź boso po różnych nawierzchniach – np. po trawie, piasku czy dywanie,
• wybieraj obuwie z elastyczną, ale stabilną podeszwą i dobrze wyprofilowaną wkładką,
• unikaj zarówno płaskich butów (np. balerin), jak i tych na bardzo wysokim obcasie.