Gminy Studzienice i Lipnica częścią największego w Polsce rezerwatu biosfery - Bory Tucholskie

Gminy Studzienice i Lipnica stały się częścią największego w Polsce rezerwatu biosfery - Bory Tucholskie. Dzięki temu mieszkańcom tego terenu nie tylko ma się żyć zdrowiej w czystym środowisku. Porozumienie 16 samorządów chce zdobyć dodatkowe unijne środki z budżetu unii, aby wykorzystać atuty swojego wyjątkowego terenu.

Celem projektu jest opracowanie wspólnej polityki rozwoju gospodarczego ze szczególnym poszanowaniem przyrody, krajobrazu i dziedzictwa kulturowego regionu, który należy do Kaszub, Borów i Kociewia. Obszar łączą Bory Tucholskie położone w dorzeczu Brdy i Wdy, Równiny Tucholskiej i Równiny Charzykowskiej. Aby ochronić wyjątkowe kompleksy leśne i krajobrazowe, na część wydzielono Park Narodowy Bory Tucholskie.

Celem tworzenia rezerwatów biosfery jest ochrona miejsc cennych przyrodniczo, ich obserwacja i badanie. Obecnie trwają prace nad powiększeniem Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie do 4 105 km². W jego obrębie mają znaleźć się wszystkie gminy, które rok temu przystąpiły do partnerstwa. Położonych są na terenie czterech powiatów - chojnickiego, kościerskiego, starogardzkiego oraz bytowskiego. - Postanowiliśmy przystąpić do tego partnerstwa, bo daje nam szansę na lepsze przygotowanie się do nowej perspektywy unijnej. Dzięki temu szerzej będziemy mogli wykorzystać środki, które pojawią się na zielone źródła energii, przedsięwzięcia przyjazne środowisku i poprawiające komfort życia - mówi Bogdan Ryś, wójt Studzienic. - Przystąpienie do partnerstwa Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie wbrew pozorom nie oznacza wprowadzenia ograniczeń dla mieszkańców i barier do inwestowania. Daje nam szansę na wykorzystanie atutów, jakie stwarza nam wyjątkowo atrakcyjne środowisko naturalne. W ramach porozumienia powstaną projekty, na które będzie można zdobyć dodatkowe wsparcie - przekonuje Andrzej Lemańczyk, wójt Lipnicy.

Niedawno powstał raport diagnozy społeczno-gospodarczej i środowiskowo-przestrzennej obszaru partnerstwa Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie. To on ma posłużyć do opracowania strategii terytorialnej dla obszaru o powierzchni ponad 3330 km² na lata 2021-2030, z perspektywą do 2050 r.

Jednym z wniosków analizy jest stwierdzenie, że teren posiada szczególny potencjał do budowania tzw. srebrnej gospodarki, czyli opartej na wyjątkowych zasobach przyrodniczych i krajobrazowych turystki. Raport wskazuje, że gminy powinny dbać o wspólne dobro, jakim jest Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie, ochronę jego środowiska oraz budowanie wspólnej tożsamości. „Bory Tucholskie stanowią jedną z najpiękniejszych powierzchni leśnych w kraju. Jest to obszar bardzo duży, słabo zaludniony. Większość gmin partnerstwa mieści się w przedziale 20-50 osób/km², dwie gminy w tym Lipnica ma nieco powyżej 20 osób na km². Jest to obszar w małym stopniu zurbanizowany, w miarę nieskażony uciążliwościami przemysłu, o przepięknym mało przekształconym krajobrazie.

Na przestrzeni lat 1999-2019 dynamika ludności obszaru partnerstwa Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie wykazuje powolną tendencję wzrostową. Wzrost liczby ludności partnerstwa to zjawisko bardzo korzystne, biorąc pod uwagę sytuację na terenie całego kraju” - czytamy w raporcie. Przy okazji dokument dostarcza wielu ciekawych danych statystycznych dotyczących m.in. gmin Lipnica i Studzienice. Wspomina się m.in. o korzystnym bilansie demograficznym. Największy przyrost mieszkańców w wieku 25-34 lat na 1000 mieszkańców w latach 2015 -2019 r. na tym obszarze notuje gmina Lipnica (170 osób). Korzystny współczynnik dzietności wynoszący w przypadku gmin partnerstwa Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie w 2019 roku 1,84. W porównaniu z województwem pomorskim (2019 - 1,60 osoby), a w skali kraju (2019 -1,42 osoby). Co ciekawe, partnerstwo Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie charakteryzuje się „dodatnim” wskaźnikiem migracji. Więcej osób się tam osiedla niż wyjeżdża. Wśród 16 gmin Studzienice są jednym z liderów zestawienia.

„Przeważającą gałęzią gospodarki na terenie Partnerstwa jest sektor budowlany, zaś najmniej rozwinięty jest sektor rolniczy. Biorąc pod uwagę uwarunkowania historyczno-regionalne i środowiskowe partnerstwa oraz duży potencjał w postaci zasobów leśnych, właściwym kierunkiem wsparcia przedsiębiorczości powinny być zadania związane z przemysłem drzewnym, leśnictwem, zbieractwem i przetwórstwem runa leśnego, a także z infrastrukturą służącą rozwojowi turystyki” - czytamy w raporcie.

Niestety, w porównaniu zresztą województwa pomorskiego na terenie Partnerstwa działa znaczne mniej firm. „Partnerstwo posiada zasoby w postaci wolnych terenów inwestycyjnych (gminnych) o łącznej powierzchni 99,87 ha, z czego 43,88 ha stanowią grunty przeznaczone na działalność usługowo-produkcyjną, natomiast 47,82 ha to tereny określone, jako mieszkaniowe” - wylicza raport. Pod lupę wziął też kondycję finansową samorządów wchodzących w skład partnerstwa. „Z punktu widzenia zdolności do finansowania rozwoju lokalnego istotne jest kształtowanie się poziomu nadwyżki operacyjnej (różnicy między dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi). Warto zauważyć, że stabilny wysoki poziom nadwyżki operacyjnej do dochodów bieżących jest utrzymywany w szczególności przez Kościerzynę, następnie Brusy, Dziemiany, Lipnicę. Malejące wartości wskaźnika można zaobserwować w Czersku i Konarzynach. Natomiast najniższy poziom w 2019 r. analizowany wskaźnik osiąga gmina Studzienice” - czytamy w raporcie.

W dokumencie wyliczono, jaka część dochodów bieżących pozostaje w dyspozycji JST po spłacie długu oraz zrealizowaniu wydatków bieżących. Z zestawienia wynika, że w gminie Studzienice na inwestycje pozostaje 125 zł na osobę, a w Lipnicy już 431 zł na osobę. Wyliczono, że w 2019 r. łącznie na inwestycje w gminie Studzienice pozostało blisko 470 tys. zł, a Lipnicy już ponad 2,2 mln zł. Z drugiej strony w tym samym roku Lipnica spłaciła 1 939 902,32 zł kredytów i pożyczek, a Studzienice 621 200,00 zł. W raporcie znalazło się też ciekawe zestawienie, ile samorządy mają do spłaty zobowiązań w przeliczeniu na mieszkańca. W Lipnicy to kwota 1121 zł, a w Studzienicach 2375 zł.