Gminy analizują zapisy projektu audytu krajobrazowego

Ziemia Bytowska to wyjątkowo urokliwa kraina, której walory przyrodnicze i kulturowe niebawem będą dodatkowo chronione. Wszystko za sprawą audytu krajobrazowego, który każde z województwo musi opracować i przyjąć.

PO CO JEST AUDYT?

Celem tworzenia audytu krajobrazowego jest identyfikacja krajobrazów występujących na terenie całego województwa wraz z określeniem cech charakterystycznych i oceną wartości każdego z nich. Do jego sporządzenia zobowiązane są wszystkie województwa. Niektóre już go przyjęły. W grudniu 2024 r. projekt audytu, który przez kilka lat przygotowywało Pomorskie Biuro Planowania Regionalnego, przyjął Zarząd Województwa Pomorskiego i skierował go do opiniowania m.in. przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku, Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku i rad gmin.

CO ZAWIERA?

Efektem kilkuletniej pracy zespołu Pomorskiego Biura Planowania Regionalnego jest wyznaczenie na terenie województwa pomorskiego 152 krajobrazów priorytetowych (w samej gminie Bytów takich krajobrazów wytypowano aż 6). Po ich wyznaczeniu dokonano charakterystyki krajobrazów, zidentyfikowano zagrożenia dla możliwości zachowania wartości krajobrazów oraz określono rekomendacje i wnioski dotyczące kształtowania i ochrony krajobrazów. Dla tych samych obszarów, o ile posiadały sporo wartościowych obiektów zabudowy historycznej, określono lokalne formy architektoniczne zabudowy, stanowiące podstawę dla formułowania zapisów planów ogólnych i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w zakresie kształtowania nowej zabudowy. Autorzy audytu wskazali także obszary, które ich zadaniem, powinny być szczególnie chronione, np. poprzez utworzenie parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu czy zespołów przyrodniczo-krajobrazowych.

RADNI MIELI WĄTPLIWOŚCI, PLANIŚCI WYJAŚNIALI

Radni gminy Bytów z projektem dokumentu mieli okazję zapoznać się 23 stycznia. - Audyt miał wskazać krajobrazy priorytetowe, czyli takie, które się wyróżniają unikatowymi walorami, są niepowtarzalne i mają elementy, które je wyróżniają na tle regionu. Audyt wskazuje zagrożenia dla tych krajobrazów, a potem definiuje rekomendacje, które mają ochronić walory krajobrazowe - tłumaczyła Anna Błażewicz-Stasiak, zastępca dyrektora Pomorskiego Biura Planowania Regionalnego, która wraz z zespołem przedstawiała założenia audytu krajobrazowego na terenie gminy Bytów.

Po formalnym przyjęciu audytu będzie on stanowił rekomendację dla dokumentów planowania przestrzennego. Jego zapisy zostaną przeniesione również do planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego, a w przyszłości również do właśnie opracowywanych przez gminy planów ogólnych oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. - Audyt nie jest po to, aby ograniczać państwa plany rozwojowe i zrobić skansen z regionu. To jest próba znalezienia kompromisu między potrzebami gminy, głosami mieszkańców i inwestorów a potrzebą ochrony krajobrazu, bo ten krajobraz byśmy bardzo chcieli zachować dla wszystkich. Ktoś powiedział mądrze, że przestrzeni nie dziedziczymy po rodzicach, lecz pożyczamy od naszych dzieci, dlatego myślę, że warto szukać tego kompromisu - przekonywała zastępczyni dyrektora PBPR-u. Uspokajała, że audyt nie będzie ingerował w już uchwalone plany miejscowe oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy. Radny Paweł Dykier dopytywał, czy audyt krajobrazowy wpłynie na zapisy opracowywanego planu ogólnego. - Na ten moment audyt mamy uchwalić do końca trzeciego kwartału tego roku. Rzeczywiście nałożyły się procedury przyjmowania tych dokumentów. Audyt wpływa na zapisy planu ogólnego, bowiem projekt planu ogólnego musi być uzgodniony pod kątem zapisów audytu krajobrazowego. Wszystko jednak zależy, jak bardzo zaawansowany w gminie Bytów jest proces opracowania planu ogólnego. Jeżeli będziecie po uzgodnieniach w momencie, kiedy audyt będzie wchodzić w życie, to nie powinno być problemu - wyjaśniała Anna Błażewicz- Stasiak. Radni nie ukrywali obaw, czy audyt krajobrazowy nie ograniczy rozwoju gminy. - To, czy zapisy audytu są korzystne, czy nie, w dużej mierze zależy od polityki samego samorządu. Do tych samych rekomendacji część gmin odnosi się przychylnie, inne nie. Część samorządów nie może sobie poradzić z nadmierną presją zabudowy na jakiś teren. Przekonują, że nie mają narzędzi, aby się temu przeciwstawić. Zapisy audytu dają możliwość ograniczenia zabudowy - mówił przedstawiciel zespołu PBPR-u.

Burmistrz Bytowa odniósł się do zapisów, które zapowiadają możliwość utworzenia wokół Bytowa nowego parku krajobrazowego. - Z naszych analiz wynika, że mamy już bardzo dużo ograniczeń wynikających z chronionych obszarów krajobrazowych. Zastanawiam się, czym się kierowaliście, żeby nam tego jeszcze dołożyć i stworzyć dodatkowy park krajobrazowy na terenie otuliny istniejącego parku. Już w tej chwili bardzo często mam uwagi mieszkańców, że czegoś nie mogą zrealizować z powodu wprowadzonych różnego rodzaju ograniczeń. Chodzi tu m.in. o rejon Rekowa i Płotowa - mówił Ireneusz Gospodarek. - Rzeczywiście zaproponowaliśmy bardzo szeroki obszar bytowskiego parku krajobrazowego i to może być kontrowersyjne. Jednak już od kilku lat znajduje się on w naszym planie wojewódzkim. Funkcjonuje on też w innych dokumentach wojewódzkich, dlatego w audycie jedynie powielamy zapisy, które już istnieją. My możemy zaproponować utworzenie parku krajobrazowego jedynie na obszarach priorytetowych. Jeżeli gmina w trakcie prac nad parkiem krajobrazowym nie zgodzi się na jego utworzenie poza krajobrazami priorytetowymi, to ten park nie będzie miał racji bytu ze względu na brak jednolitości przestrzennej - mówiła A. Błażewicz-Stasiak. - Z naszej strony są pewne obawy dotyczące możliwości zablokowania kwestii inwestycyjnych - mówił Ireneusz Gospodarek. - Co się stanie, jeżeli przyjęty przez nas plan ogólny lub plany miejscowe będą znacząco odbiegały od wskazań przyjętego audytu krajobrazowego? - pytał radny Andrzej Borzyszkowski. - Będzie to wiadomo, dopiero gdy ugruntuje się linia orzecznicza w sądach - odpowiedziała A. Błażewicz-Stasiak.

Radni dopytywali m.in. o rekomendacje dotyczące krajobrazu priorytetowego o nazwie „Płotowo - wieś w krajobrazie pojeziernym”, gdzie m.in. zaproponowano ograniczenie możliwości lokalizacji farm fotowoltaicznych. - Rekomendujemy wyłączenie budowy farm fotowoltaicznych z wyłączeniem mikroinstalacji. Nie definiujemy, czy chodzi o instalacje na budynkach czy na gruncie - tłumaczyła przedstawicielka zespołu PBPR. Autorzy audytu uspokajali, że w rekomendacjach dla Płotowa nie zakazuje się nowej zabudowy. - Wskazujemy jedynie pierwszeństwo wykorzystania obszarów istniejącej zabudowy i dawnych siedlisk oraz ograniczanie niekontrolowanego rozwoju osadnictwa. Chodzi o zachowanie zwartej zabudowy wsi - mówiła przedstawicielka zespołu PBPR. Do zapisu dotyczącego realizacji w Płotowie architektury tradycyjnej odniósł się architekt miejski. - Myślę, że w tym wypadku należałoby najpierw zdefiniować, jakie elementy wyróżniają architekturę tradycyjną na tym terenie. Jesteśmy na obszarze dawnego pogranicza, gdzie występują formy architektury kaszubskiej, ale nie tylko. W XIX w. ta architektura mocno się przeobrażała. Wchodziły nowe materiały i formy - mówił Leszek Neubauer. Urzędnik miejski przekonywał, że rekomendacje audytu krajobrazowego nie zawsze będą miały realny wpływ na formę zabudowy. - Np. w planie ogólnym dla Płotowa będzie niewiele terenu wskazanego jako uzupełnienie zabudowy, na którym będą mogły być wydawane decyzje o warunkach zabudowy. Projekt takiej decyzji jest przesyłany do różnych instytucji w celu uzgodnienia i opiniowania. Na tej liście nie występuje zarząd województwa, w efekcie audyt nie będzie dokumentem branym pod uwagę. Gmina, chcąc prowadzić świadomą politykę przestrzenną po tych rekomendacjach, powinna wyznaczyć obszar Płotowa do objęcia planem miejscowym. To by był najbardziej skuteczny sposób realizacji tych rekomendacji - przekonywał Leszek Neubauer.

GMINY OPINIOWAŁY AUDYT

Jeszcze w styczniu opinię na temat audytu krajobrazowego wyraziły Rada Gminy Czarna Dąbrówka i Rada Miejska w Bytowie. Nieco później odniosły się do niego inne samorządy rejonu bytowskiego. Jakie podjęły stanowiska, napiszemy niebawem.